دهکده‌ای روی ماه

تصور کنید در دهکده‌ای کوچک زندگی می‌کنید که روز‌ها به نور خورشید روشن است و شب‌ها با نور بازتاب شده از هلال آبی‌رنگ زمین. زمین زیبا، شاید تنها منظره‌ی خیره‌کننده‌ای باشد که می‌توانید از این دهکده‌ی فضایی ببینید؛ دهکده‌ای بر روی ماه. هرچند که یک رویای قدیمی است، ولی مدیر جدید «آژانس فضایی اروپا» برنامه‌هایی در سر دارد. برنامه‌ای برای ساخت روستایی کوچک بر روی یگانه قمر زمین. «ریچارد هالینگهام» (Richard Hollingham) گزارش می‌دهد.

moonvillage

چند وقتی است که پروفسور «یوهان دیتریش ورنر» (Johann-Dietrich Worner) پا به دفتر کار جدید خود گذاشته و مدیر کل آژانس فضایی اروپا (ESA) شده است. بودجه‌ی سازمان فضایی اروپا چیزی در حدود ۴٫۴ میلیارد یورو در سال است و آقای ورنر که پیش از این رئیس سازمان فضایی آلمان بوده، باید با این بودجه کارهای زیادی بکند. از مدیریت برنامه‌های ماهواره‌های مخابراتی، هواشناسی و ناوبری گرفته تا برنامه‌ریزی برای فضانوردان ایستگاه فضایی بین‌المللی و پیش بردن پروژه‌های سفر به مریخ، عطارد و مشتری. تازه ماجرای فضاپیمای رزتا و سطح‌نشین فیله را هم باید مدیریت کند.

وقتی از برنامه‌های او برای آینده‌ی سازمان فضایی اروپا پرسیدم، انتظار پاسخ‌هایی معمولی درباره‌ی فواید اقتصادی و اجتماعی اکتشافات فضایی یا اهمیت‌ علمی کاوش فضا را داشتم. ولی برخلاف انتظار، از صحبت‌های آقای ورنر درباره‌ی جاه‌طلبی‌ها و برنامه‌های بلند‌پروازانه‌اش شگفت‌زده شدم. او می‌گوید: «ما باید فراتر از چیزی مثل ایستگاه بین‌المللی فضایی به آینده بنگریم. باید برای پژوهش‌های ریزگرانشی در فضا، ایستگاه‌هایی کوچکتر از ایستگاه بین‌المللی فضایی در مدار نزدیک زمین بسازیم. در عوض برنامه‌ی بزرگتر ما، باید ساخت دهکده‌ای در آن‌‌سوی ناپیدای ماه باشد.»

بله دهکده‌ای بر روی ماه، از جنس همان آرزوهایی که ناسا در دهه‌ی ۶۰ میلادی آن را در سر می‌پروراند. اما اکنون ناسا و سیاستمداران آمریکایی انگیزه‌ای برای این‌گونه کارهای بزرگ ندارند. آقای ورنر می‌گوید: «منظور ما از دهکده‌ای بر روی ماه، فقط چند خانه، یک کلیسا و سالن اجتماعات نیست. این دهکده‌ی فضایی به معنی مکانی برای همکاری بین‌المللی در برنامه‌های فضایی است. برای اینکه از کشورهای مختلف زمین، سفرهای با سرنشین و بی سرنشین زیادی به این‌جا انجام شود.»

آقای ورنر می‌گوید: «دلایل خوبی برای بازگشت ما به ماه وجود دارد. ما می‌توانیم آن‌جا برای کارهای تحقیقاتی و نیز به عنوان ایستگاهی برای سفرهای آینده‌ی منظومه‌ی شمسی پایگاه درست کنیم. آن‌سوی پنهان ماه که فراسوی دید ما از زمین قرار گرفته، جذابیت خیلی زیادی دارد. در آن‌جا می‌توانیم تلسکوپ‌هایی نصب کنیم که مستقیم به عمق کیهان می‌نگرند. آمریکایی‌ها قصد دارند که خیلی زود پا بر سیاره‌ی مریخ بگذارند. ولی من می‌گویم که ما باید تمام کارهایی که می‌خواهیم بر روی مریخ انجام بدهیم را نخست بر روی ماه بکنیم. ماه باید به نوعی ایستگاه آزمایشی ما برای سفرهای دوردست منظومه‌ی شمسی باشد.

moonvillage3

آقای ورنر می‌گوید که فناوری‌ ساخت پایگاه‌های مریخی با استفاده از پرینتر‌های سه‌بعدی عظیم‌الجثه، نخست باید بر روی ماه آزمایش شود. او عقیده دارد که زندگی در یک دنیای بیگانه مشکلات زیادی دارد، با این حال اگر روی قمری که فقط ۴ روز تا خانه فاصله دارد زندگی کنیم، خیلی راحت‌تر می‌توانیم از پس مشکلاتمان برآییم. این را مقایسه کنید با زندگی بر روی مریخ که برای سفر به آن حداقل باید ۶ ماه در راه باشید. بدین معنی که در صورت بروز هرگونه مشکل، رسیدن کمک از زمین حداقل ۶ ماه طول می‌کشد. آقای ورنر فکر می‌کند که دهکده‌ی ساخته شده در ماه، باید کاملا به صورت بین‌المللی اداره شود و آن‌جا فضانوردان آمریکایی، اروپایی، روسی، چینی و فضانوردانی از دیگر کشورهای دنیا رفت و آمد کنند. مشارکتی فراتر از آن‌چه در ایستگاه فضایی بین‌المللی اتفاق می‌افتد.

زندگی بر روی قمری که سفر به آن فقط ۴ روز طول می‌کشد، خیلی آسان‌تر از سیاره‌ای است که برای رسیدن به آن باید ۶ ماه در راه باشید.

ورنر ادامه می‌دهد:«ما باید یک همکاری بین‌المللی همه‌جانبه به دور از هرگونه محدودیتی داشته باشیم. همه‌ی کشورها باید بتوانند در این برنامه شرکت کنند. ما به اندازه‌ی کافی شاهد درگیری‌های زمینی بین کشورهای مختلف هستیم. فضا می‌تواند به مثابه‌ی یک پل صلح بین این کشورها عمل کند و ماه به نظر مکان خوبی برای گردهمایی تمدن‌ها می‌آید. تحریم کشورها راه تعاملی خیلی خوبی به نظر نمی‌رسد و به نظرم بهتر است در فضا به دنبال راه‌حل‌هایی برای همکاری باشیم تا در نتیجه‌، تعامل و ارتباط صمیمانه‌ی مردم بر روی زمین هم بیشتر شود.» واقعا تاسف برانگیز است که هیچ‌وقت آمریکایی‌ها قبول نکردند با چینی‌ها در برنامه‌های فضایی همکاری کنند.

آقای ورنر به کسانی که به هزینه‌های هنگفت برنامه‌های فضایی انتقاد می‌کنند پاسخ محکمی می‌دهد. او می‌گوید:«تجربه نشان داده که بین اکتشافات فضایی و ابداعات کاربردی زمینی مرزی وجود ندارد. به اثر گلخانه‌ای نگاه کنید، اکنون همه می‌دانند که این پدیده چیست و ما با استفاده از ماهواره‌ّها بر روی آن تحقیق می‌کنیم. ولی ما این پدیده را نه بر روی زمین، بلکه بر روی سیاره‌ی زهره کشف کردیم.»

اکنون ساخت دهکده‌ای بر روی ماه فقط در حد یک ایده و مفهوم است. هنوز هیچ کشور یا آژانس فضایی جزئیات آن را بررسی نکرده است. با این حال علاقه‌ی بازگشت به ماه وجود دارد. آقای ورنر می‌گوید که او ایده‌ی دهکده‌ی ماه را مطرح کرده تا انگیزه‌ای را برای تهییج جامعه‌ی علمی به بحث درباره‌ی آینده‌ی برنامه‌های فضایی و کاربرد فناوری فضایی درست کند. او می‌گوید:«اگر کسی ایده‌ی بهتری دارد من خوشحال می‌شوم که آن را بشنوم. به نظر می‌رسد که در ذات ما چیزی فراتر از کاربردهای عملی وجود دارد. نوعی کنجکاوی برای کشف دنیا و پیشگام بودن در شناخت جهان. این چیزی است که باعث می‌شود ما به سوی آینده برویم.»

منبع: BBC Future

درباره نویسنده

مطالب مرتبط

نظر بدهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*